Sinds 1 juli 2022 heeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) zorgverleners in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) verplicht om grote hoeveelheden cliëntendata aan te leveren, zonder dat je hier als ggz-cliënt van op de hoogte bent. Dit in het kader van een nieuw ggz-bekostigingssysteem. Inmiddels is hier onder zorgprofessionals discussie over ontstaan. Maar ook als ggz-cliënt kan het natuurlijk zijn dat je het helemaal niet prettig vindt dat jouw persoonlijke medische gegevens ongevraagd gedeeld worden met de NZa. Wat kun je eraan doen om dit te voorkomen?
De NZa, toezichthouder van de zorg, wil met gedetailleerde gegevens van uiteindelijk 800.000 ggz-cliënten een beter beeld vormen van welke zorg in de toekomst nodig is. En ook zorgverzekeraars kunnen van deze informatie gebruik maken als zij zorg inkopen.
Verontwaardiging onder zorgverleners
Deze ontwikkeling stuit veel zorgverleners in de basis- en gespecialiseerde ggz tegen de borst. Ze zijn verontwaardigd over het feit dat de NZa hen verplicht om zonder toestemming van de cliënt gevoelige en persoonlijke medische gegevens te delen, ook al is dit gepseudonimiseerd. Dat wil zeggen dat persoonsgegevens in een dataset dusdanig getransformeerd worden, dat ze niet meer direct herleidbaar zijn tot een persoon.
Het gaat om gegevens die afkomstig zijn van Routine Outcome Monitoring (ROM)-lijsten. Dit zijn scoringslijsten, die je als cliënt invult over jouw mentale welbevinden. Deze lijsten worden in de ggz gebruikt door zorgverlener en cliënt om de therapie te evalueren.
Doorbreken van het medisch beroepsgeheim?
De NZa stelt dat zij zorgvuldig omgaan met de gegevens en dat het bijna onmogelijk is om de informatie te herleiden naar het individu. Toch strookt dit niet met het medisch beroepsgeheim van zorgverleners. Want wat je als cliënt met jouw behandelaar deelt, mag nooit naar buiten gebracht worden. Dat is cruciaal voor de vertrouwensband. En ook al zijn de gegevens gepseudonimiseerd, dit vertraagt slechts het tot de persoon herleiden van data, maar sluit het niet volledig uit. Veel zorgverleners kunnen het zich dan ook goed voorstellen dat je je als cliënt bedrogen voelt als je hier achteraf over hoort.
Bespreek het met jouw zorgverlener
Hoewel het voor zorgverleners in de ggz niet wettelijk verplicht is om jou als cliënt toestemming te vragen voor het doorgeven van informatie over jouw mentale welzijn aan de NZa, kun je hier uiteraard wel vragen over stellen. Als je weet hoe het precies zit, kun je ook voor jezelf bepalen hoe jij hiermee om wilt gaan. Daarbij kan jouw zorgverlener ook uitleggen hoe je hier bezwaar tegen kunt maken.
Bezwaar maken via een privacyverklaring
Als cliënt heb je altijd de mogelijkheid om bij jouw zorgverlener aan te geven dat je bezwaar wilt maken tegen het aanleveren van jouw persoonlijke medische informatie. Dit kan via een privacyverklaring. En alleen door de privacyverklaring in te vullen, kun je als cliënt buiten deze regeling van de NZa vallen. Als je op deze manier bezwaar maakt, mag jouw zorgverlener een aantal privacygevoelige gegevens niet aanleveren. Bijvoorbeeld informatie over de diagnosehoofdgroep en het zorgvraagtype.
Meer informatie en contact
Wil je de informatie uit deze blog nog even puntsgewijs teruglezen? Download dan onze gratis checklist.
