Taal mag geen obstakel zijn in de zorg. Elke patiënt heeft het recht om zich verstaanbaar te kunnen maken en de informatie van de zorgverlener goed te begrijpen. Tolken hebben daarom een belangrijke rol in de zorg. Maar hoe zit dat precies? Wanneer heb je recht op een tolk en hoe en voor welke zorg wordt dit vergoed? Wij zochten het voor je uit.
Een goede communicatie tussen patiënt en zorgverlener is één van de basisvoorwaarden voor het leveren van veilige en effectieve zorg. Een zorgverlener moet immers een diagnose stellen en een behandelplan maken op basis van de juiste informatie. En een patiënt moet precies begrijpen wat de behandeling inhoudt, wat er van hem of haar verwacht wordt en wat de eventuele risico’s zijn.
Vergoeding tolken in de zorg
Helaas stopte de overheid in 2012 de financiering van tolken in de zorg. Inmiddels hebben veel professionals, kenniscentra en wetenschappers zich uitgesproken tegen deze maatregel. Omdat de kwaliteit, veiligheid én toegankelijkheid van de zorg in het geding kan komen als professionele tolken minder worden ingezet.
In diverse regio’s kan de huisartsenzorg een beroep doen op één van de regionale Achterstandsfondsen om de kosten voor tolken te declareren. En de meeste ziekenhuizen en GGD’s hebben een contract met een tolkendienst. Sinds 1 januari 2022 kunnen de kosten van tolken in de GGZ in rekening worden gebracht bij zorgverzekeraars. En sinds 1 januari 2023 geldt dit ook voor verloskundigen. Wij hopen dat dit op termijn ook voor andere sectoren gaat gelden. Want voor andere sectoren geldt dat de kosten van een tolk voor de rekening van de zorgverleners komt.
Recht op begrijpelijke communicatie
Toch is het goed om te weten dat jouw zorgverlener verplicht is om verantwoorde zorg te leveren aan patiënten. Hij of zij moet zo begrijpelijk mogelijke communiceren. Als patiënt heb je hier dus recht op. En als een taalbarrière heldere communicatie in de weg staat, moet er een tolk ingeschakeld worden. Jouw zorgverlener kan dus beslissen of hij of zij het nodig vindt om een tolk in te schakelen. Het is aan hem of haar om te bepalen of dit een professionele tolk moet zijn of dat een informele tolk – bijvoorbeeld een familielid – voldoende is.
Wat kun je doen?
Helaas heb je als patiënt dus niet automatisch recht op een tolk. Wel op goede zorg. Mocht je voor jezelf – of voor een familielid – het gevoel hebben dat een taalbarrière goede of verantwoorde zorg in de weg staat, dan kun je de zorgverlener hier ook op wijzen. Begrijp je je zorgverlener niet? Geef het aan. En vraag of hij een tolk in wil schakelen. Eventueel met behulp van Google Translate.
Download de gratis checklist
Wil je de informatie over tolken in de zorg nog even beknopt op een rij? Download dan onze gratis checklist.
