Jeugdzorg: we horen en lezen er vaak over in het nieuws. Het ene na het andere nieuwsartikel of rapport verschijnt erover. Maar wat is jeugdzorg precies? Wat valt er allemaal onder? Voor wie is het bedoeld? En wie betaalt het eigenlijk?
Wat is jeugdzorg?
Het woord zegt het eigenlijk al: jeugdzorg betekent zorg voor de jeugd. Jeugdzorg is een verzamelterm voor jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering. Het gaat erom dat jeugdigen veilig kunnen opgroeien. Jeugdzorgorganisaties helpen kinderen, jongeren en hun ouders daarbij. En dat kan op veel verschillende manieren: langdurig of kort, thuis of in een instelling, individueel of als gezin.
Jeugdzorg kan gaan om hulp bij relatief kleine problemen, zoals faalangst of verlegenheid, maar ook om grote complexe problemen, zoals psychiatrische stoornissen of kinderen die lijden onder vechtscheidingen. Meestal krijgen jeugdigen vrijwillig hulp, maar soms komt de kinderrechter eraan te pas. In dat geval is er sprake van gedwongen jeugdzorg. Dit wordt natuurlijk het liefst voorkomen.
Voor wie is jeugdzorg bedoeld?
In Nederland wordt de jeugdzorg geregeld in de Jeugdwet. Deze wet bepaalt dat gemeenten bestuurlijk en financieel verantwoordelijk zijn voor alle vormen van jeugdzorg en jeugdhulp. Jeugdzorg is er voor kinderen tot 18 jaar met psychische, gedrags-en ontwikkelingsproblemen. Denk bijvoorbeeld aan een eetstoornis, ADHD, depressies, autisme, drank of drugs of eenzaamheid.
In principe geldt de Jeugdwet dus voor kinderen en jongeren tot 18 jaar. Het kan zijn dat iemand de zorg echter nog nodig heeft, nadat hij of zij 18 jaar is geworden. In dat geval wordt de zorg vaak overgenomen door de Wet maatschappelijke ondersteuning en soms wordt de jeugdhulp verder doorgezet met verlengde jeugdhulp.
Lees ook: Van jeugdwet naar Wmo: dit moet je weten
Wat valt er onder jeugdzorg?
Er zijn verschillende vormen van jeugdzorg. Denk bijvoorbeeld aan opvoedhulp, jeugdhulp, jeugdbescherming, jeugdreclassering, geestelijke gezondheidszorg voor de jeugd (jeugd-ggz) en zorg voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking (jeugd-lvb). Een aantal vormen van jeugdzorg leggen we hieronder verder uit:
Jeugdhulp
Jeugdhulp is hulp bij psychische hulpvragen, een verstandelijke beperking en/of opvoedproblemen. Dit gaat van lichte begeleiding tot intensieve zorg. Denk bijvoorbeeld aan individuele begeleiding, hulp bij de opvoeding, dagbesteding of dagbehandeling, psychische behandeling of logeeropvang.
Bij jeugdhulp is er meestal sprake van dat kinderen of jongeren gewoon thuis wonen en op afspraak hulp krijgen. Dat kan thuis, op school of bij de jeugdhulpaanbieder. In sommige gevallen is het beter als een kind of jongere (tijdelijk) ergens ander woont. Bijvoorbeeld in een pleeggezin, gezinshuis, zorgboerderij of jeugdhulpinstelling.
Specialistische jeugdhulp
Kinderen en/of jongeren met een psychiatrische stoornis, ernstige gedragsproblemen of andere complexe problematiek kunnen behoefte hebben aan specifieke hulp van specialisten. Specialistische jeugdhulp biedt een uitkomst voor specifieke problemen, waar de reguliere jeugdzorg meestal niet in kan voorzien.
Jeugdbescherming
Jeugdbescherming kan worden ingezet als kinderen thuis niet veilig kunnen opgroeien. Het is een maatregel die de rechter dwingend oplegt. Er zijn drie jeugdbeschermingsmaatregelen, die de rechter kan opleggen: ondertoezichtstelling, ontzetting uit de ouderlijke macht of ontheffing uit de ouderlijke macht.
Jeugdreclassering
Jeugdreclassering is een andere vorm van gedwongen jeugdbescherming. Een jongere die bijvoorbeeld met de politie in aanraking geweest is, kan jeugdreclassering opgelegd krijgen. Dit is een vorm van jeugdzorg, waarbij de jongere wordt geholpen, begeleid en gecontroleerd. Het doel van jeugdreclassering is om in samenwerking met de ouders en/of het netwerk het gedrag van de jongeren te veranderen en herhaling te voorkomen.
Financiering jeugdhulp
Voor jeugdzorg vanuit de Jeugdwet kun je terecht bij je gemeente. Als ouder of verzorger kun je een aanvraag doen. Veel gemeenten hebben een Jeugdteam of een Sociaal wijkteam, waarmee je samen bekijkt wat nodig is. De financiering van jeugdzorg vanuit de Jeugdwet loopt via de gemeente. Hiervoor betaal je in principe geen eigen bijdrage. Alleen bij woningaanpassingen voor kinderen of jongeren kan de gemeente een eigen bijdrage vragen.
Download de gratis checklist
Wil je nog even beknopt op een rij wat jeugdzorg precies is, wat eronder valt en voor wie het bedoeld is? Download dan onze gratis checklist.
